Tal van oplossingen zijn mogelijk.
Er zijn een aantal goede redenen om een schenking te doen aan uw kinderen of kleinkinderen. U geeft ze een som op het moment in hun leven dat ze het echt nodig hebben, bijvoorbeeld om een eigen woning aan te schaffen. Door te schenken, zorgt u er ook voor dat uw erfgenamen later minder erfbelasting betalen.
"Een som geld schenken is heel eenvoudig," zegt Philipp Bollen, Director Estate Planning bij BNP Paribas Fortis. "U schrijft het geld over op de rekening van uw (klein)kind en het is gebeurd. U hoeft niet bij een notaris langs te gaan of schenkingsrechten te betalen. Er dient wel een erkenning van schenking te worden opgemaakt als bewijsdocument. Bovendien zitten er een aantal addertjes onder het gras. Als de schenker binnen de drie jaar na de schenking overlijdt, wordt er met het bedrag van de schenking rekening gehouden bij het berekenen van de successierechten. En die liggen, voor grotere bedragen, hoger dan de schenkingstarieven."
"Een andere kwestie waar u moet voor uitkijken is het voorbehouden deel, ook wel de reserve genoemd," vervolgt Philipp Bollen. "Al uw kinderen samen hebben wettelijk recht op de helft van uw nalatenschap. U moet er dus voor uitkijken dat u nooit meer dan de helft van uw vermogen wegschenkt aan uw kleinkinderen. Tenzij u daar bij leven goede afspraken over maakt met alle betrokkenen en die afspraken bij de notaris vastlegt in een erfovereenkomst."
Om de schenking officieel te maken en dus successierechten bij overlijden binnen de drie jaar te vermijden, hebt u een aantal opties. Ofwel gaat u het erkenningsdocument van schenking registreren bij de belastingdienst en betaalt u de schenkbelasting, ofwel gaat u langs bij een notaris. Naast de schenkbelasting betaalt u dan ook het ereloon van de notaris.
De schenkingstarieven zijn een gewestelijke materie. Vlaanderen en het Brussels Gewest hanteren voor roerende goederen (geld, aandelen, juwelen) een vlaktaks van drie procent in rechte lijn en tussen echtgenoten of samenwonenden. Anderen betalen zeven procent. In Wallonië betaalt u respectievelijk 3,3 en 5,5 procent.
Het is ook mogelijk om een overlijdensverzekering af te sluiten. In dat geval zal de verzekeringsmaatschappij een geldsom uitkeren waarmee de eventuele successierechten betaald kunnen worden als de schenker zou overlijden binnen de drie jaar na de schenking.
Ouders en grootouders zijn soms ongerust over wat hun (klein)kinderen met het gekregen geld zullen doen. “Het is perfect mogelijk om voorwaarden te koppelen aan een schenking", zegt Philipp Bollen. "Zo kunt u bijvoorbeeld bepalen dat uw (klein)kind de gekregen som alleen mag gebruiken om een woning te kopen."
Natuurlijk wilt u zich er ook van verzekeren dat u zelf nog genoeg kapitaal hebt om comfortabel en zorgeloos te leven. Een mogelijke oplossing is (een deel van) uw beleggingsportefeuille wegschenken met behoud van vruchtgebruik: de begunstigde heeft dan de blote eigendom en u ontvangt de dividenden en interesten. Een andere optie is een schenking onder financiële last. Zo kunt u bepalen dat er aan het ontvangen van de schenking een bepaalde verplichting is verbonden, zoals bijvoorbeeld het periodiek uitkeren van een bepaald bedrag.
"Ook via een levensverzekering kan dit in de praktijk gebracht worden," voegt Philipp Bollen nog toe. "In zo’n spaar- of beleggingsverzekering kunt u de voorwaarde van de financiële last inbouwen. Zo kunt u jaarlijks een inkomen van maximaal 2,5 procent van het geschonken bedrag opnemen. U hoeft het niet op te nemen, maar kunt het wel doen als bijvoorbeeld uw medische kosten oplopen. Wanneer u overlijdt, wordt het verzekerde bedrag uitbetaald aan de begunstigde."