Opgepast voor de Duitse werkgelegenheid

Het werkloosheidscijfer had in 2019 met 4,9% inderdaad zijn laagste punt bereikt, maar is sindsdien opnieuw gestegen naar 6%. Dat cijfer lijkt misschien laag vergeleken met de rest van Europa, maar eigenlijk ziet de situatie er niet rooskleurig uit en zouden we ons zorgen moeten maken. Ook al is de stijging van de werkloosheid eveneens te wijten aan de instroom van 1 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne van wie driekwart de vereiste leeftijd om te werken heeft. Hoewel 200.000 van hen een baan hebben gevonden, ontvangen 210.000 mensen een werkloosheidsuitkering en volgen nog eens 300.000 mensen een opleiding. Tenzij de geschiedenis zich voor de zoveelste keer herhaalt en de Duitse economie er opnieuw in slaagt zich aan te passen en te anticiperen, is de Duitse arbeidsmarkt volop in verandering en ziet de toekomst er somber uit.

De industrie lijdt

Vorige week kondigde de VW-groep aan in Duitsland fabrieken te zullen sluiten, een primeur in de 87-jarige geschiedenis van de groep. De auto-industrie is in Duitsland een uiterst belangrijke sector en is goed voor circa 800.000 jobs en een omzet van meer dan 560 miljard euro. Dat is evenveel als het bbp van België. De afgelopen jaren kampte de sector echter met extreme tegenwind, wat tot de huidige problemen heeft geleid. Zoals de stijgende energiekosten en de exportproblemen, om nog maar te zwijgen van de drastische technologische veranderingen waar elke bedrijfsleider gek zou van worden. In de sector gingen in twee jaar tijd al meer dan 6% van de banen verloren en die trend zal zich voortzetten. 60% van de onlangs bevraagde Duitse fabrikanten zegt van plan te zijn de komende vijf jaar nog meer banen te schrappen, ondanks het feit dat het moeilijk is om in Duitsland mensen te ontslaan. Continental, Duitslands op twee na grootste leverancier met een jaaromzet van 41,4 miljard euro, besliste om zich terug te trekken uit de sector van auto-onderdelen en zich te focussen op banden. Het bedrijf schrapt duizenden banen terwijl het zich voorbereidt om afscheid te nemen van zijn sensoren en remsystemen. Continental doet er echter alles aan om zijn geschoolde werknemers niet te verliezen. Daarom organiseert het sinds kort opleidingen als voorbereiding op de omscholing van zijn werknemers naar sectoren die het goed zullen blijven doen zoals robotica, logistiek en elektriciteit. Laten we hopen dat die goede praktijk zich verspreidt en dat andere landen dat voorbeeld volgen!

De chemische industrie delokaliseert

Ook de Duitse chemische industrie die ook heel wat gekwalificeerde banen oplevert, beleeft moeilijke tijden door van haar energieverslindende karakter. Daarom ziet de sector zich verplicht om zijn activiteiten te verplaatsen naar landen buiten Europa. Zo is BASF volop bezig Duitsland te verlaten en zijn activiteiten vanuit Azië uit te breiden. Zoals we in een eerder artikel al aanhaalden, weten we al enige tijd dat heel wat middelgrote bedrijven hetzelfde doen.

Vernietiging van gekwalificeerde jobs

Duitsland mag dan een relatief laag werkloosheidscijfer hebben, we moeten er ons van bewust zijn dat de banen die verdwijnen in de Duitse industrie goedbetaalde jobs zijn. Jobs die de bevolking koopkracht gaven en het mogelijk maakten om de overheidsuitgaven te beperken. Tegelijk vloeide dankzij belastingen op dat inkomen ook geld in de staatskas. Op 12 maanden, van mei 2023 tot mei 2024, gingen meer dan 100.000 van dit soort gekwalificeerde banen verloren, terwijl de gezondheidssector 50.000 banen creëerde. Maar het probleem is dat de lonen in die nieuwe banen, net als in het onderwijs en bij de overheid, veel lager liggen. En daardoor daalt de koopkracht en verminderen de belastinginkomsten.

Europese gevolgen

Aangezien de Duitse economie in slechte papieren zit en in drie van de zes afgelopen kwartalen is gekrompen, denken sommige mensen ook dat bedrijven meer werknemers in dienst houden dan ze nodig hebben. In plaats van banen te schrappen, worden mensen in dienst gehouden uit vrees dat de snelle vergrijzing van de Duitse samenleving zal leiden tot een groot tekort aan geschoolde arbeidskrachten. Kortom, de Duitse werkloosheidscijfers zijn veel zorgwekkender dan ze op het eerste gezicht lijken en de gevolgen op Europees niveau kunnen talrijk zijn: verzwakking van de Duitse overheidsfinanciën, haperende Europese locomotief, delokalisatie die Europa kan verzwakken. Iets om op de voet te volgen!